Karacaoğlan sayfasının kaynağını görüntüle

{{diğer anlamı2|Karacaoğlan}}
[[Dosya:Karacaoğlan.jpg|thumb|220px|Karacaoğlan'ın [[Mut]]'taki heykeli.]]
'''Karacaoğlan''', 17. yüzyılda yaşadığı rivayet edilen, [[âşık edebiyatı]]nın en önemli şairlerinden biridir.<ref>Kaya, Muharrem. [http://turkoloji.cu.edu.tr/HALK%20EDEBIYATI/muharrem_kaya_karacaoglan_siir_imge.pdf "Karacaoğlanın şiirlerinde imgeler"]. ''Hürriyet Gösteri Sanat Edebiyat Dergisi''. Ocak 2007. En son 13 Şubat 2017 tarihinde erişildi.</ref>

== Yaşamı ==
Yaşadığı yer ile ilgili değişik rivayetler olmasına karşın, 2014 yılı içerisinde Karaman'ın Sarıveliler ilçesinde yer alan tarihi Hacı Salih cami'nin restore işlemi sırasında bahçesinde bulunan tarihi mezar taşlarının birisinin üzerinde "Karacaoğlan, ruhuna Fatiha" yazdığı öğrenilmiştir.[http://m.sabah.com.tr/kultur_sanat/2014/06/17/karacaoglanin-mezari-buludu]

Karacaoğlan'ın şiirleri aşk ve doğa üzerinde kuruludur. Ayrılık, gurbet, sıla özlemi ve ölüm en çok değindiği konulardır. [[Duygu]]larını, yaşadıklarını, düşüncelerini; içten, gerçekçi ve özgün bir şiir yapısı içinde anlatır. Karacaoğlan, [[Türk]] aşık edebiyatına yepyeni bir söyleyiş biçimi getirdi. Doğa benzetmelerini sık sık kullanır. Çok yalın ve temiz bir Türkçe kullanır. Kendisinden sonra gelen birçok ozanı derinden etkiledi. Bu olumlu etkiler günümüz Türk şiirine kadar uzanır. Şiirlerini ilk kez [[Nüzhet Ergun]] derleyip yayınladı. Birçok şiiri bestelendi.

== Şiirlerinin özellikleri ==
Karacaoğlan, yaşadığı çağda yetişmiş başka saz şairlerinin tersine, dil ve ölçü bakımından [[Divan Edebiyatı]]'nın ve tekke şiirinin etkisinden uzak kalmıştır. Anadolu insanının o çağdaki günlük konuşma diliyle [[Türkçe]] yazmıştır. Kullandığı Arapça ve Farsça sözcüklerin sayısı azdır. Yöresel sözcükleri ise yoğun bir biçimde kullanır. Deyimler ve benzetmelerle halk şiirinde kendine özgü bir şiir evreni kurmuştur. Bu da onun şiirine ayrı bir renk katar. Bu sözcüklerin birçoğunu halk dilinde yaşayan biçimiyle, söylenişlerini bozarak ya da anlamlarını değiştirerek kullanır.

Karacaoğlan, halk şiirinin geleneksel yarım uyak düzenini ve yer yer de redifi kullanmıştır. Hece ölçüsünün 11'li (6+5) ve 8'li (4+4) kalıplarıyla yazmıştır. Bazı [[şiir]]lerinde ölçü uygunluğunu sağlamak için hece düşmelerine başvurduğu da görülür. Mecaz ve mazmûnlara çokça başvurması, söyleyişini etkili kılan önemli öğelerdir. Şiirsel söyleyişinin önemli bir özelliği de, halk şiiri türü olan mani söylemeye yakın oluşudur. Koşmalar, semailer, varsağılar ve türküler şiirleri arasında önemlice yer tutar. Bunların her birinde açık, anlaşılır bir biçimde, içli ve özlü bir söyleyiş birliği kurmuştur.

[[Pir Sultan Abdal]], [[Âşık Garip]], [[Köroğlu]], [[Öksüz Dede]], [[Kul Mehmet]]'ten etkilenmiş; şiirleriyle [[Âşık Ömer]], [[Âşık Hasan]], [[Âşık İsmail]], [[Katibî, Kuloğlu]], [[Gevheri]] gibi çağdaşı şairleri olduğu kadar 18. yüzyıl şairlerinden [[Dadaloğlu]], Gündeşlioğlu, Beyoğlu, Deliboran'ı, 19. yüzyıl şairlerinden de Bayburtlu Zihni, Dertli, Seyranî, Zileli Talibî, Ruhsatî, Şem'î ve Yeşil Abdal'ı etkilemiştir. Daha sonra da gerek Meşrutiyet, gerek Cumhuriyet dönemlerinde, halk edebiyatı geleneğinden yararlanan şairlerden [[Rıza Tevfik Bölükbaşı]], [[Faruk Nafiz Çamlıbel]], [[Behçet Kemal Çağlar]], [[Necip Fazıl Kısakürek]], [[Ahmet Kutsi Tecer]] ve [[Cahit Külebi]] Karacaoğlan'dan esinlenmişlerdir. Şiirleri 1920'den beri araştırılan, derlenip yayımlanan Karacaoğlan'ın bugüne değin, yazılı kaynaklara beş yüzün üzerinde şiiri geçmiştir.

== Literatürde Karacaoğlan ==
* [[Saadettin Nüzhet Ergun]], ''Karaca Oğlan'' (1927)
* [[İlhan Başgöz]], ''Karac’oğlan'' (1984) 
* [[Şükrü Elçin]], ''Halk Edebiyatımızda Kaynaklar Meselesi ve XVI. Asır Ozanı Karacaoğlan'' (1988)
* [[Umay Günay]] ''XVI. Yüzyıl Saz Şairi Rumelili Karacaoğlan'' (1993)
* [[Saim Sakaoğlu]], ''Karaca Oğlan'' (2014)

{{Aşık edebiyatı}}

[[Kategori:1606 doğumlular]]
[[Kategori:1679 yılında ölenler]]
[[Kategori:Osmanlı şairleri]]
[[Kategori:Türkçe eser veren şairler]]
[[Kategori:17. yüzyılda Osmanlılar]]